Opis węgla i jego zastosowanie – do jakich domów i kotłów?
węgiel jest paliwem stałym, brudzącym i mało wygodnym w użyciu, zaletą jednak jest cena
zawiera: 10-25%popiołu, 0,7-1,2% siarki i 3-7% wilgoci - im mniej tych składników, tym większa wydajność paliwa,
dzieli się na typy, sortymenty, klasy i gatunki,
do domów jednorodzinnych stosuje się węgiel typu: 31, 32, 33,
zalecany sortyment (wielkość ziaren): gruby >25 mm (kęsy, kostka, orzech),
średni 8- 31,5 mm (groszek), miał <35 mm,
klasa oznacza wartość opałową i zawartość popiołu, im niższa klasa i sortyment, tym gorszy gatunek węgla,
węgiel powinien zawierać dużą część substancji lotnych >28%, żadną lub słabą zdolność spiekania i zawartość popiołu, czyli substancji niepalnych max. 25%,
wymaga dość dużej kotłowni (z miejscem na skład opału)
stosowany jest do różnych rodzajów kotłów na paliwo stałe: tradycyjnych,
zasypowych - obsługiwanych ręcznie i retortowych – z podajnikiem; kotły
tradycyjne osiągają sprawność ok. 60%, nowoczesne 85%
Wydajność – ile ciepła ze spalenia 1 kg paliwa?
jest paliwem o znacznej wydajności, wartość opałowa wynosi 21-34 MJ/kg, tzn.: z 1 kg węgla można uzyskać 21-34 MJ ciepła,
w przeliczeniu na ilość energii uzyskanej w ciągu 1 h z 1 kg węgla, wartość opałowa wynosi ~8 kWh/kg.
Składowanie węgla
Lokalizacja składowania na terenie otwartym
węgiel może być składowany zarówno na wolnym powietrzu, jak i w pomieszczeniach,
teren na wolnym powietrzu, na którym ma leżeć węgiel, powinien być zadaszony, suchy, zaizolowany przeciwwilgociowo od gruntu, dobrze odwodniony
i wentylowany,
węgiel powinien leżeć na ubitej glinie lub betonowej wylewce, nie powinny rosnąć tam chwasty,
osłonięcie węgla jest konieczne (chociażby plandeką), by nie doszło do zanieczyszczenia paliwa liśćmi, patykami, kurzem i innymi śmieciami,
po kupnie węgla można przez kilka słonecznych, ciepłych dni pozostawić paliwo nie osłonięte, by wysuszyło się, jednak absolutnie nie można narazić je na działanie deszczu lub śniegu,
wygodnie jest składować węgiel zapakowany w worki – ułatwia to transport do kotłowni i zapewnia większą czystość w miejscu składowania;
pakować w worki można tylko węgiel wysuszony; jeśli jest jeszcze wilgotny, worki trzeba pozostawić otwarte,
Lokalizacja składowania w pomieszczeniu
najczęściej ma to miejsce w kotłowni, w odległości nie mniejszej niż 40 cm - najlepiej 1 m - od źródła ciepła, czyli kotła,
do składowania węgla w kotłowni budowany jest specjalny boks, o utwardzonym podłożu i otoczony murowanymi ścianami (murkami),
wygodna pojemność boksu wynosi 3 t,
w celu zabezpieczenia węgla przed wypadaniem, boks od frontu zabezpieczany jest „balustradą” z desek, wsuwanych w rowki wyżłobione w ścianach/murkach,
Kotłownia
Lokalizacja i wymagania techniczne pomieszczenia?
kotłownia na paliwo stałe musi mieć wysokość min. 2,2 m, chyba, że dom jest wybudowany przed 12/2002 r. – wtedy dopuszcza się wysokość 1,9 m,
kubatura pomieszczenia obliczana jest ze względu na moc cieplną kotła: 4 m3 na każdy 1 kW nominalnej mocy cieplnej, ale nie może mieć mniej niż 30m2,
posadzka musi być wykonana z materiałów niepalnych,
do pomieszczenia musi być doprowadzona instalacja kanalizacyjna, by możliwe było odprowadzenie wody po podłodze do kratki ściekowej (spadek podłogi w kierunku kratki),
kotłownia wentylowana jest w sposób grawitacyjny, nawiewno-wywiewny,
otwór nawiewny ma przekrój min. 200 cm2 i znajduje się w ścianie zewnętrznej na wys. max.1 m nad podłogą,
jeżeli kotłownia nie ma ściany zewnętrznej, nawiew może odbywać się kanałem poprzez pomieszczenia sąsiednie,
otwór wywiewny (kratka wentylacyjna) umieszczony jest pod sufitem (najlepiej za kotłem) i prowadzi do kanału wentylacyjnego w kominie; kanał ma wymiary 14x14 cm,
jeżeli kotłownia ma ścianę zewnętrzną, należy w niej wybić okna,
drzwi wejściowe do kotłowni mają szerokość w świetle min. 80 cm, są otwierane na zewnątrz i mają odporność ogniową EI30, od wewnątrz kotłowni drzwi nie mają klamki i otwierają się przez pchniecie,
kotłownia musi mieć zapewnione sztuczne oświetlenie elektryczne
Gdzie ustawić kocioł?
kocioł musi być tak ustawiony, by z każdej strony był możliwy do niego dostęp, czyli powinien mieć wolną przestrzeń o szerokości 100 cm po bokach, 70 cm z tyłu i 200 cm z przodu, co gwarantuje możliwość jego swobodnej obsługi, czyszczenia i konserwacji
kocioł stoi na podwyższeniu-fundamencie o wysokości 5 cm, wykonanym z materiału niepalnego,
przed kotłem wyłożony jest pas blachy stalowej o szer. 50 cm i gr. 7 mm,
Jak odprowadzać spaliny?
spaliny i dym z kotła na paliwo stałe odprowadzane są przewodem dymowym, znajdującym się w kominie,
przewód dymowy musi być żaroodporny; może być murowany, ze stali nierdzewnej lub szamotowy w kominie z pustaków z keramzytobetonu,
Dostawy paliwa
Jak kupić dobre paliwo?
nie należy korzystać z najtańszej oferty – najczęściej proponuje najgorszą jakość węgla,
trzeba porównać jakość i ceny paliwa, oferowane w co najmniej kilku sklepach-składach węgla,
dobrze jest znaleźć węgiel, który przy mniej więcej tych samych parametrach i pochodzeniu ma podobną cenę we wszystkich składach,
należy wybierać sklepy, które zaopatrują się w węgiel dostarczany koleją (prawdopodobieństwo lepszej jakości paliwa),
węgiel najlepiej kupować między czerwcem i wrześniem, czyli w porze przed sezonem grzewczym, przy najmniejszych opadach deszczu,
kupować trzeba węgiel suchy, czyli mniej więcej po 2 tygodniach od ostatnich opadów,
trzeba być obecnym przy rozładunku węgla i obserwować stan wysypywanej zawartości wozu dostawczego,
Najczęstsze wady dostarczanego paliwa
zawyżona klasa i sortyment,
za duża wilgotność węgla, która obniża jakość, za to powiększa jego ciężar,
Jak sprawdzić jakość paliwa?
najlepiej kupić węgiel w workach, najpierw po 1 szt. w różnych miejscach i sprawdzić jakość paląc nim w kotle - na próbę,
Częstotliwość dostaw
roczne zużycie dla domu o pow. 150 m2 - nowego, dobrze ocieplonego, wynosi ok. 2,5 t, - dla starego, nieocieplanego nawet do 5 t,
najlepiej kupić węgiel tylko raz - przed sezonem grzewczym, a nie dokupywać w zimie, kiedy jest cięższy (zmieszany z błotem i śniegiem) oraz droższy.
w trakcie spalania węgiel wydziela najwięcej (z wszystkich paliw) szkodliwych substancji,
niesprawny technicznie kocioł może spowodować w trakcie spalania węgla uwalnianie się do pomieszczenia trującego tlenku węgla CO,
źle działające wentylacja nawiewno-wywiewna w kotłowni może też być powodem gromadzenia się CO w pomieszczeniu; aby tego uniknąć, należy zapewnić odpowiedni dopływ powietrza do kotła i odprowadzenie spalin do przewodu dymowego,
kocioł na węgiel musi posiadać na tabliczce znamionowej znak CE, który gwarantuje bezpieczne działanie podczas prawidłowego użytkowania,
musi też posiadać instrukcję techniczną dla instalatora i użytkownika (tzw. dokumentację techniczno-ruchową DTR),
na kotle powinny być zapisane ostrzeżenia dotyczące paliwa oraz wymagania co do kotła i ograniczenia w jego działaniu; wymagania dotyczą m.in. wentylacji pomieszczenia i miejsca zamontowania kotła,
Obsługa kotła
montaż, instalacja kotła i przeprowadzenie próby grzewczej muszą być przeprowadzone przez autoryzowany serwis, co daje podstawę do udzielenia gwarancji przez producenta,
serwisant nastawia parametry działania kotła zgodnie z instrukcją i życzeniem właściciela,
kocioł typu zasypowego powinien być zamontowany w instalacji z układem otwartym,
przed pierwszym rozruchem kotła należy wygrzać komin,
w czasie rozruchu należy mieć dozór nad kotłem do nagrzania się wody do 45 st. C,
zalecane jest zamontowanie regulatora ciągu kominowego,
w tradycyjnych kotłach zasypowych węgiel musi być dodawany kilka razy na dobę; w nowoczesnych – rzadziej; kocioł wymaga jednak ciągłej obsługi,
co 8 h należy kontrolować pracę kotła: poziom paliwa, płomień w palniku i temperaturę wody w kotle.
Konserwacja kotła i przeglądy
czyszczenie kotła na węgiel powinno odbywać się co 7-10 dni, wykonuje je sam użytkownik,
czyszczenie polega na usuwaniu sadzy, która pokrywa ściany kotła; warstwa o gr. kilku mm, może obniżyć moc cieplną urządzenia o 30%,
co kilka lat należy czyścić wnętrze kotła z tzw. kamienia kotłowego,
przegląd techniczny kotła powinien odbywać się raz w roku, przed sezonem grzewczym, może go dokonać instalator z ogólnymi uprawnieniami instalacyjnymi,